Imbolc jest celtyckim świętem, które rozpoczynało się 1 lutego każdego roku i obchodzone było przez trzy dni. Nazywane świętem światła czy też ognia, symbolizowało przemiany zachodzące w otaczającej staroirlandzkie ludy przyrodzie.
Oczekiwanie na wiosenne przebudzenie
Zmęczeni długą zimą i ciemnością ludzie tak bardzo pragnęli powrotu światła i ciepła słonecznego, że wypatrywali najmniejszych oznak końca najtrudniejszego czasu w rocznym cyklu przemian. Zaobserwowali, że już na początku lutego robi się na zewnątrz jaśniej, słońce wschodzi coraz wyżej, wstaje wcześniej i zachodzi później. Mimo, że śnieg pokrywał jeszcze zmartwiałą ziemię, gdzieniegdzie zauważyć można było bardzo niewyraźne jeszcze, słabe i nikłe, ale jednak, ożywienie w przyrodzie. Mech zaczynał pachnieć jakoś mocniej, w roślinach, jeszcze nie przejawiających oznak wiosennego przebudzenia na zewnątrz, żywiej zaczynały płynąć soki. A bogini Brigid, córka „Dobrego Boga” Dagdy i matka trójki dzieci Tuireanna, patronka domowego ogniska, rodzących, poezji, druidów, ale też kowali, rzemieślnikówi wojowników, wychodziła z ukrycia i tchnąć życie do ust martwej zimy, skłaniała ziemię do wydania oznak wiosny.
Kult Brigid – bogini światła i ognia
Brigid zajmowała wśród celtyckich bóstw bardzo ważne miejsce. Nazywano ją Ogniem Inspiracji, Ogniem Kuźni i Ogniem Paleniska, widziano w niej patronkę Świętego Ognia z Kildare. Kult Brigid w odniesieniu do ognia pokazuje, jak ważnym świętem było dla Celtów święto światła utożsamiane z symbolicznym zakończeniem zimy, nadejściem upragnionego ciepła, przebudzenia i wiosny. Niestety, na temat jego obchodów wiemy niewiele. Większość informacji pochodzi z przekazów folklorystów szukających powiązań pomiędzy świętem światła a kultem św. Brygidy (o czym dalej) z XVIII do mniej więcej połowy XX wieku. Imbolc było świętem zakończenia zimy i przebudzenia wiosny. Jego obchody były związane z przygotowaniem specjalnych pokarmów, wróżbami, a także rytualnym obmyciem symbolizującym odejście zimy i przygotowane do nadchodzącej wiosny. Najważniejszym symbolem święta był jednak ogień symbolizujący i światło i ciepło, czyli najbardziej pożądane i wyczekiwane oznaki zakończenia zimy – stąd wszechobecne podczas święta ogniska i świece.
Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź:
Chrześcijańska św. Brygida
Święto światła było zakorzenione w pogańskiej tradycji tak bardzo i tak silnie przywiązani do niego byli mieszkańcy irlandzkiej ziemi, że nawet po wprowadzeniu chrześcijaństwa w tym rejonie, kult Brigid nie odszedł w niepamięć. Został, jak twierdzi większość badaczy, wchłonięty przez nową religię. Boginię Brigid zastąpiła św. Brygida z Kildare, najważniejsza po św. Patryku irlandzka święta, patronka rolnictwa oraz razem z wspomnianym św. Patrykiem i św. Kolumbą – patronką Irlandii do dnia dzisiejszego. Jej wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w kościele katolickim 1 lutego. A co ze świętem światła? Do dziś w Irlandii Święto Ofiarowania Pańskiego nosi nazwę „Candlemass” co w wolnym tłumaczeniu można określić jako mszę z udziałem świec. Analogia narzuca się sama, choć trzeba przyznać, że powiązanie Imbolc i chrześcijańskiego święta nie jest jednoznaczne.
Brigid to bogini domowego ogniska, której ludność celtycka przypisywała dużą moc. Nazywana też była Brigantią, Brigidh lub Brigit oraz była córką “Dobrego Boga” Dagdy i Bresy. W szczególności cenili ją poeci, uzdrowiciele i muzycy, a przez ludność uważana była za patronkę, która chroniła gospodarstwa domowe i mieszkańców przed nieszczęściami. Obdarzała rolników obfitymi płodami rolnymi, zdrowiem oraz zapewniała szczęśliwe porody kobietom. W chrześcijaństwie Brigid została uznana za Św. Brygidę, a jej święto przypada na 1 lutego.
Jak przygotowywano się do Imbolc? Przed nadejściem święta ognia, domostwa były dokładnie sprzątane, a mieszkańcy symbolicznie oczyszczali ciała przez obmycie wodą dłoni, stóp i głowy. W ten sposób przygotowywano się na nadejście nowego życia, którego symbolem była wiosna. Po zapadnięciu zmroku, mieszkańcy zapali świecie, które symbolizowały odradzające się po zimie słońce. Kapłani w przepowiadali pogodę i plony na nadchodzący rok. Kobiety przygotowywały ciasta oraz piekły chleb. Kluczową rolę w święto Brigid pełnily dwa kolory: zieleń – symbolizowała odradzającą się naturę oraz biel – symbolizowała czystość. Dzieci, jak i dorośli tworzyli specjalne krzyże bogini Brigid, które miały chronić gospodarstwa i domowników.
Czy w 2020 polecimy w kosmos? Zobacz, co nas czeka
Rytuały na Święto Światła
Rytuały na Święto Światło – jak je wykonywać? Imbolc nie bez powodu nazywany jest właśnie Świętem Światła bądź Świętem Ognia. Również rytuały na Święto Światła wykonywane są z zastosowaniem tzw. magii świec. Jakie rytuały na Święto Światła wykonywane były dawniej, a jak odbywa się to dzisiaj?
Święto Ognia to dla Celtów przede wszystkim czas spełniania marzeń. Nie dziwi więc fakt, że spalane świece symbolizują marzenia. Najpopularniejszy rytuał na Święto Światła wymaga użycia 7 świec. Pięć krótszych, o jednakowej wielkości, uosabiać ma planety: Wenus, Mars, Merkury, Saturn i Jowisz. Dwie dłuższe świece mają być natomiast symbolem Księżyca i Słońca. Oprócz tego należy wyposażyć się w coś do pisania i kartki, na których zapisywane będą życzenia.
Przygotowanie do rytuałów
Przed nadejściem święta ognia, domostwa były dokładnie sprzątane, a mieszkańcy symbolicznie oczyszczali ciała przez obmycie wodą dłoni, stóp i głowy. W ten sposób przygotowywano się na nadejście nowego życia, którego symbolem była wiosna. Po zapadnięciu zmroku, mieszkańcy zapalali świecie, które symbolizowały odradzające się po zimie słońce. Kapłani w przepowiadali pogodę i plony na nadchodzący rok. Kobiety przygotowywały ciasta oraz piekły chleb.
Kluczową rolę w święto Brigid pełniły dwa kolory: zieleń – symbolizowała odradzającą się naturę oraz biel – symbolizowała czystość. Dzieci, jak i dorośli tworzyli specjalne krzyże bogini Brigid, które miały chronić gospodarstwa i domowników. Jak wykonać rytuał na Święto Światła?
Rytuał spełnienia marzeń
Ludność celtycka wierzyła, że w święto Brigid spełniały się wszystkie życzenia, ponieważ ogień jako potężna energia wypierała wszelkie siły zła i nieszczęścia. Jak wykonać ten rytuał? Potrzebne są do tego następujące przedmioty:
- 5 jednakowych świec o białej barwie, która symbolizuje światło Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza i Saturna
- 2 białe świecie o większych rozmiarach, które są symbolem Światła i Księżyca
- 5 czystych kartek oraz długopis do zapisania swoich życzeń
Przed rozpoczęciem rytuału należy oczyścić ciało i umysł z negatywnej energii. W tym celu należy wziąć prysznic lub kąpiel, a następnie założyć czyste ubrania. 5 małych świec należy ustawić w kształcie pentagramu, a 2 większe prostopadle na środku gwiazdy pięcioramiennej. Po rozłożeniu świec trzeba usiąść w wygodnej pozycji, rozluźnić umysł, a następnie pomyśleć o swoich życzeniach. Potem trzeba wykonać następujące kroki:
- Zapalić pierwszą świecę po prawej stronie pentagramu (świeca Słońca), wypowiadając formułkę: “Niech światło Słońca powróci do mojego życia, doda mi energii, nadziei i zdrowia. Niech światło wskazuje mi odpowiednią ścieżkę każdego dnia”.
- Kolejnym krokiem jest zapalenie świecy Księżyca od palącej się już świecy, wraz z wypowiadanymi słowami: “Niech blask Księżyca powróci do mojego życia, doda mi odwagi i energii. Niech blask wskazuje mi odpowiednią ścieżkę każdej nocy”.
- Następnie należy zapalić mniejsze świece od świecy Księżyca. Jako pierwszą rozpalamy świecę Wenus, w lewym górnym ramieniu gwiazdy i wypowiadamy słowa: “Proszę cię Wenus o powodzenie w miłości, abym mógł być kochanym i szczerze kochać”. W tej części rytuału należy zapisać na kartce życzenie związane z sympatią i relacjami z bliskimi.
- W dolnym lewym rogu pentagramu zapalamy świecę Merkurego wraz ze słowami: ,,Proszę cię Merkury o szczęście podczas podróży i dobre wiadomości”. Na nowej kartce zapisujemy życzenia dotyczące wyjazdów i wycieczek.
- Na szczycie pięcioramiennej gwiazdy zapalamy świecę Marsa, wypowiadając zaklęcie: “Proszę cię Marsie o siłę, wytrwałość i aby nieprzyjaciel żył w oddali” . Ważne jest zapisanie życzeń związanych z celami i marzeniami na dany rok.
- Zgodnie z ruchem wskazówek zegara należy przejść do świecy Jowisza ze słowami: “Proszę cię Jowiszu, spełnij każde z moich finansowych marzeń”. Na kartce zapisujemy życzenia związane z zarobkami, wydatkami i majątkiem.
- W ostatnim kroku należy zapalić świecę Saturna i wypowiedzieć słowa: “Proszę cię Saturnie, pomóż mi omijać przeszkody i nie narażaj mnie na niechciane straty”. Na nowej kartce zapisujemy rzeczy, których chcemy uniknąć, a następnie ją spalamy.
Po zakończonym rytualne należy rozkoszować się ciepłem i blaskiem świec, wyciszyć, a następnie wizualizować swoje życzenia przez 15 minut. Świecie trzeba wypalić do kolejnego święta Imbolc, a karteczki z życzeniami zachować. W kolejnym roku przed rytuałami na Święto Światła warto przeczytać karteczki i sprawdzić, które życzenia się spełniły.